పల్నాటి వీర చరిత్ర - 2

కన్నమదాసు - బ్రహ్మనాయుఁడి వరంవల్ల బెమ్మసానికిఁ పుట్టినవాడు. కావున ఇతనూ, బహ్మనాయుఁడి కుమారుడిగానే ప్రసిద్ధి.
దొడ్డనాయుఁడు మంత్రిగా, అనుగురాజు కొంతకాలం పరిపాలించి కాలధర్మం చేసాడు. దొడ్డనాయుఁడు కూడా కాలం చేసాడు.
నలగామరాజు పట్టాభిషిక్తుడయ్యాడు. నాయకురాలు అను ఒక యువతి, నిజశక్తిచేత అనుగురాజు అనుగ్రహం సంపాదించింది. అనుగురాజు చనిపోయినాక, నలగామరాజువద్ద మంత్రిణి అయ్యింది. ఈ నాయకురాలి అసలుపేరు నాగాంబ. నాయకురాలిగా ప్రసిద్ధి.
నాయకురాలి నాగాంబ జన్మస్థలం పల్నాడుతాలూకాలో నాగులేటిఒడ్డున ఉన్న చిట్టిగామాలపాడు అనే ఒక చిన్నగ్రామం. ఈమె రెడ్లకులములో పుట్టింది. తండ్రిపేరు ఛౌదరిరామిరెడ్డి. ఈమె మేనమామ పేరు మేకపోతు సింగారెడ్డి. ఈమె యింటిపేరు రవల్లివారు అనిచెప్పఁబడింది. ఇది తల్లిగారి ఇంటిపేరో మరి అత్తగారి ఇంటిపేరో తెలియదు.ఈమె భర్త పేరు ఎక్కడా లేదు.
పల్నాటి యుద్ధానికి ఈమే కారణం.
గురిజాల పురాధీశులు నలగామరాజు ఈమె చేతిలో కీలుబొమ్మ.
ఈమె బ్రహ్మనాయుఁనికి పోటీగా రాజ్యతంత్రం నడిపిన మహా సమర్ధురాలు.
యుద్ధం చివరివరకూ అశ్వారూఢయై బ్రహ్మనాయునితో పోరాడిన సమర్ధురాలు.
[నాగమ్మ గురించిన ఒక చిన్న వ్యాసం - సాక్షి దినపత్రికలో ఇక్కడ చూడండి http://www.sakshi.com/main/SportsDetailsNormal.aspx?catid=133998&subcatid=17&categoryid=3]

నాయకురాలు నాగాంబ మంత్రిణి అయ్యేప్పటికి వీరవిద్యాదేవికి పుట్టిన మల్లదేవాదులు పిల్లలు. బ్రహ్మనాయుఁడు వీరిని దగ్గఱకుఁ తీసి రాజ్యంలోఁ కొంతభాగం ఇప్పించి, గురిజాలనుండి పోయి మాచెర్ల పట్టణం నిర్మించుకొని వారిది యుక్తవయస్సుకానందున, వారికిఁ బదులుగా తనే పరిపాలిస్తూ, వాళ్ళకి యుక్తవయస్సు రాంగనే కళ్యాణ పట్టణాధీశుఁడైన వీరసోముని కుమార్తెనిప్పించి పెదమల్లదేవునికి పెళ్ళిజేసి మాచెర్లకు పట్టాభిషికేం చేసాడు.
అనుగురాజు చనిపోవునప్పుడు కొడుకులందర్నీ బ్రహ్మనాయుఁడికి ఒప్పగించాడు. నలగామరాజు నాయకురాలిని మంత్రిణిగాఁ జేస్కున్నా మల్లదేవులకుఁ పెళ్ళి చేసిన తర్వత బ్రహ్మనాయుఁడు ద్వేషబుద్ధిలేకుండా నలగామరాజుకు భూరమాదేవి పుత్రులకుఁ కట్నం ఇవ్వటానికి గురిజాల పొయ్యాడు. వాళ్ళూ తగిన విధంగా గౌరవించారు. గురిజాలలో నాయకురాలు ఆయనకి విషం పెట్టించింది కానీ ఆమె ప్రయత్నం నిష్ఫలం అయ్యింది.